تأثیر ضد میکروبی و خواص آنتی‌اکسیدانی و سمّیت سلولی اسانس شوید (Anethum graveolens L.)

روغن‌های اسانسی با خاصیت خوب آنتی‌اکسیدانی می‌توانند برای اهداف درمانی، تغذیه‌ای و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به گسترش مصرف فرآورده‌های گیاهان دارویی، لازم است جوانب مختلف این محصولات به جهت کاربردهای مفید و ضررهای احتمالی آنها در سلامتی انسان مورد توجه قرار گیرد. در مطالعه حاضر فعالیت‌های ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی و سمّیت سلولی اسانس خالص شوید (Anethum graveolens L.) تازه و شوید تجاری مورد آزمایش قرار گرفت. نمای حساسیتی میکروارگانیسم‌ها در برابر اسانس شوید براساس حساسترین به مقاومترین به‌ترتیب C. albicans> S. aureus> E. coli> P. aeruginosa بود. حداقل غلظت‌های مهارکنندگی (MIC) و کشندگی (MBC) اسانس‌ها تعیین گردید. اسانس شوید خاصیت کشندگی و مهارکنندگی میکروبی خوبی بجز در خصوص Pseudomonas aeruginosa نشان داد. خاصیت آنتی‌اکسیدانی اسانس با روش بتا-کاروتین‌زدایی و رادیکال‌زدایی انجام و نتایج مقایسه‌ای آنها با آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک BHT و BHA استاندارد انجام شد. بازدارندگی پراکسیداسیون لیپید به‌وسیله اسانس‌ها با قدرت آنتی‌اکسیدان‌های سنتتیک قابل مقایسه بود. مقدار اسانس لازم برای 50% رادیکال‌زدایی اسانس شوید تازه μg/ml7/6 با محتوای فنلی μg91/174 و اسانس شوید تجاری برابر μg/ml53/10 با محتوای فنلی μg34/4 بود. IC50 روغن‌های اسانسی شوید تازه و تجاری تأثیر سمّیت سلولی بر سلول‌های خون محیطی به‌ترتیب μg/ml7 و μg/ml3042 و در خصوص سلول‌های سرطانی هلا برابر μg/ml51/8 و μg/ml65/205 بود. بنابراین نتایج نشان می‌دهند که روغن‌های اسانسی شوید با احتیاط و پس از تعیین دوز مورد مصرف قرار گیرند.